titreşimler sizi nasıl etkiler

---

Müzik, biz insanlar için yaşamımızda büyük yer kaplayan kompleks sesler kaynağıdır. Yaşamımızın her alanında müzik vardır; eğlenmek, rahatlamak ya da bize çağrıştırdığı anıları hatırlamak istediğimizde vs. duygularımızı ifade eden en güzel araçlardan biri olduğu için müzik dinleriz. Bazılarımız çıtayı biraz daha yükselterek enstrüman(lar) çalar, bazılarımız ise dinlemenin ve çalmanın da ötesine geçerek bu kompleks sesleri bir araya getirerek besteler yapar. 

Müzik dinlerken bu kompleks sesler beynimizde nasıl bir işlemden geçiyor acaba? Müzik dinlerken ya da müzikle uğraşırken beynimizin farklı bölgeleri mi harekete geçiyor? Bu soruların cevabı için nörobilimcilere kulak verelim...

Müzik dinlemeye başladığımızda beynimizin neredeyse bütün bölümleri etkilenmektedir. İlk olarak müzik, işitsel kortekse ulaşarak burada en temel unsurlarına (perde, tını, süreklilik vs.) ayrıştırılır. İşitme korteksi, müzikal bilgi akışını parçalarına ayırabilmek için beyincik (serebellum) ile birlikte çalışır. Beyincik, amigdala (beynin duygusal merkezi) ve ön (frontal) lobla bağlantılıdır. 

Müzik dinlerken beyindeki zevk merkezi olan nükleus akumbens harekete geçerek iyi hissetmemizi sağlayan nörokimyasal dopamini serbest bırakır. Bu kimyasal çok sevdiğimiz bir şeyi yerken veya orgazm olurken salgılanan kimyasaldır. Ayrıca, müzik dinlerken beyinde endorfin de salgılanmaktadır. Bilindiği üzere ağrı çekerken ya da stres halindeyken endorfin salgılanması artar ve endorfin doğal bir ağrı kesici gibi çalışır. 

Müzik zevklerimizin farklılıklarına rağmen, beynin müziği deneyimlemesi çok tutarlı bir şekilde gerçekleşmektedir.

Müzik eğitimi almamış olan ve araştırmaya katılan denekler, fMRI beyin taramasından geçerken dört senfoni dinlediler. Araştırmacılar, müziğin tüm katılımcıların beyninde hemen hemen aynı etkiyi yaptığını buldular: Hareket, planlama, dikkat ve hafızaya dahil olan beyin bölgeleri aktive olmuştu. Bu çalışma, müzik dinlemenin beyinde herhangi bir sesten daha farklı işlendiğini göstermiştir.

Nörobilimci Valorie Salimpoor’un yürüttüğü araştırmanın Nature’da yayınlanan sonuçları ise şunlar: Müzik soyut bir uyaran olduğundan öfori ve özlem duygularını uyandırabilir. Raclopride pozitron emisyon tomografi taraması kullanılarak yapılan otonom sinir sistemi aktivitesinin psikofizyolojik ölçümlerinde, müzik dinlerken endojen dopaminin salgılandığı bulundu.

Aynı dinleyiciler üzerinde fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme kullanıldığında nükleus akumbens adlı beyin bölgesinin müzik dinlerken en fazla tepkiyi veren yer olduğu anlaşıldı. Bu sonuçlar, müziğe tepki olarak duyulan yoğun hissin dopamin salımına yol açabileceğini göstermektedir